της Holly Yu Tung Chen | Μετάφραση: wildterrain.gr
Ένα βήμα με το ένα πόδι, δύο χτυπήματα με τις πατερίτσες. Σε αυτό το ρυθμικό μοτίβο, η Sarah Doherty έφτασε στην κορυφή του χιονισμένου Mt. Rainier τον Αύγουστο του 1984, χαρίζοντας στον εαυτό της και στην ιστορία τη στιγμή που έγινε η πρώτη γυναίκα με ακρωτηριασμό που ανέβηκε στην κορυφή του ηφαιστείου.
Σαράντα χρόνια αργότερα, το φθινόπωρο του 2023, η αρχισυντάκτρια του Alpinist, Paula LaRochelle, μου ζήτησε να ερευνήσω τη ζωή της Doherty. Είχε φύγει ξαφνικά από τη ζωή νωρίτερα μέσα στη χρονιά. Μια πρόχειρη αναζήτηση στο διαδίκτυο αποκάλυψε λίγα δημοσιεύματα, αρκετές συγκινητικές αναρτήσεις στα social media και ένα παλιό άρθρο του Associated Press με τίτλο “Μια Γυναίκα με Ένα Πόδι Θέλει να Κατακτήσει το McKinley”. Η ιστορία της με τράβηξε.
Στα δεκατρία της, η Doherty έχασε το δεξί της πόδι από μεθυσμένο οδηγό. Η αναπηρία δεν την εμπόδισε να ασχοληθεί με τον αθλητισμό. Το 1983 ήταν ήδη εθνικά καταξιωμένη αθλήτρια στο paraski και μετακόμισε στο Σιάτλ για να συνεχίσει την προπόνηση. Εκεί γνώρισε τον Wade Harness, ο οποίος την εισήγαγε στην αναρρίχηση και της έδωσε ευκαιρίες που άλλοτε της αρνούνταν. Παράλληλα, συνεργάστηκε με έναν ειδικό για να φτιάξει πατερίτσες ειδικά σχεδιασμένες για το χιόνι. Εμπνευσμένη από τον Don Bennett, τον πρώτο ακρωτηριασμένο που ανέβηκε στο Rainier το 1982, η Doherty αποφάσισε να κυνηγήσει το ίδιο όνειρο.
Ξεκίνησε εντατική προπόνηση, ανέβαινε το κοντινό Mt. Si, έκανε σπριντ σε κερκίδες σταδίου και εξασκούνταν στις χιονισμένες πλαγιές του ίδιου του Rainier. Μεγαλωμένη στη χαμηλή πεδιάδα του Taunton της Μασαχουσέτης, έπρεπε να συνηθίσει στον αραιό αέρα του βουνού.
Στις 3 Αυγούστου 1984 ξεκίνησε για την κορυφή μαζί με τον Harness και τρεις ακόμη αναρριχητές. Σε υψόμετρο 13.000 ποδιών, της έφυγε η ακίδα από το κάτω μέρος της πατερίτσας κατά τη διάρκεια ενός άλματος πάνω από μια σχισμή. Η ομάδα καθυστέρησε και η Doherty έχασε για λίγο το ηθικό της. Αναρωτήθηκε γιατί επέλεξε τον πόνο της ανάβασης. Αλλά οι σύντροφοί της την ενθάρρυναν και συνέχισαν. Όταν έφτασαν στην κορυφή, εκείνη κατάλαβε το γιατί. Η θέα: ο Ειρηνικός Ωκεανός προς τα δυτικά και οι Κασκέιν προς τα ανατολικά.
Μετά την κατάβαση, η Doherty έγινε αντικείμενο δημοσιότητας. Τηλεοπτικές εμφανίσεις, συνεντεύξεις, New York και Good Morning America. Όμως δεν φαίνεται να την ενδιέφεραν ιδιαίτερα τα φώτα της δημοσιότητας.
Μιλώντας με τον σύζυγό της, Kerith Perreur-Lloyd, ένιωσα την απώλεια του να χτυπά από την άλλη άκρη του τηλεφώνου. Μου μίλησε για μια γυναίκα αποφασισμένη, δυναμική, αλλά χωρίς ανάγκη να αποδείξει κάτι. Μίλησα επίσης με την κόρη της Hannah Kellett, τους παλιούς της φίλους Bill Sumner και Matt Kerns, καθώς και τον Fred Dunham.
Καθώς έγραφα το κείμενο, ο Perreur-Lloyd βρήκε σε μια σοφίτα ένα παλιό δημοσίευμα που ισχυριζόταν ότι οι σύντροφοί της κουβάλησαν τον εξοπλισμό της στο Rainier. Το θεώρησα ύποπτο. Ο Sumner θυμάται καθαρά πως η Sarah ανέβαινε κουβαλώντας το δικό της βάρος, με πατερίτσες ειδικής σχεδίασης και γεμάτη αποφασιστικότητα.
Το 1985, ανέβηκαν μαζί στο Denali, και εκεί η Sarah έγινε ο πρώτος άνθρωπος με ακρωτηριασμό που κατέκτησε την ψηλότερη κορυφή της Βόρειας Αμερικής. “Δεν είχε τίποτα να αποδείξει,” έγραψε ο Kerns στην American Alpine Journal το 1986.
Σε ένα ημερολόγιό της από το Denali, η Doherty έγραφε ότι η αναπηρία της “δεν ήταν τόσο φυσικό πρόβλημα όσο κοινωνικό”. Οι άνθρωποι τη θεωρούσαν “γενναία” επειδή πήγαινε για ψώνια και “τρελή” επειδή σκαρφάλωνε – κάτι που της άρεσε πραγματικά. Ακόμα και σήμερα, πολλοί para-athletes απορρίπτουν τον όρο “έμπνευση” όταν χρησιμοποιείται χωρίς σκέψη, καθώς εντείνει τον διαχωρισμό.
Σκέφτομαι τη Sarah και θυμάμαι το καλοκαίρι του 2020 στο Pacific Northwest, όταν έφτασα κοντά στο Rainier μόνος, με απώλειες και σκέψεις. Έκλεισα τα μάτια και φαντάστηκα τα λουλούδια να ανθίζουν. Σκόνταψα. Γέλασα. Σηκώθηκα.
Και τώρα, με έμπνευση όχι από τη γενναιότητά της, αλλά από το πάθος της, σχεδιάζω να ανέβω κι εγώ το Rainier το ερχόμενο καλοκαίρι.
Κάποιος έγραψε στο Facebook: “Δεν τη γνώρισα ποτέ, αλλά μου άλλαξε τη ζωή.”
Το νιώθω κι εγώ το ίδιο.
