Η επιλογή της σωστής αναρριχητικής ζώνης είναι καθοριστική για την ασφάλεια και την άνεσή σας σε κάθε είδος αναρρίχησης. Ο τύπος της αναρρίχησης που θα κάνετε καθορίζει και το είδος της ζώνης που θα χρειαστείτε.
Βασικά Μέρη μιας Αναρριχητικής Ζώνης
- Ζώνη Μέσης (Waistbelt)
- Παρέχει υποστήριξη και άνεση με το ελάχιστο δυνατό βάρος.
- Ρυθμίζεται μέσω ενός ή δύο μεταλλικών αγκράφων για καλύτερη εφαρμογή.
- Το αγκράφο συνήθως βρίσκεται εκτός κέντρου για να μην παρεμβάλλεται στο δέσιμο του σχοινιού.
- Αγκράφες (Buckles)
Αποτελούνται από 1 ή 2 κομμάτια μετάλλου για να επιτρέπουν την ρύθμιση του ιμάντα ασφάλισης. Η αγκράφα είναι συνήθως λίγο εκτός κέντρου για να αποφεύγεται η επαφή με το σημείο όπου δένεται το σχοινί. Μια αναρριχητική ζώνη πρέπει να έχει αγκράφα για τη ζώνη μέσης αλλά δεν χρειάζεται απαραίτητα αγκράφες για ρύθμιση στους μηρούς.- Υπάρχουν μονά και διπλά, τα οποία είτε απαιτούν χειροκίνητη ρύθμιση είτε ασφαλίζουν αυτόματα.
- Οι ζώνες πρέπει πάντα να έχουν αγκράφα στη μέση, αλλά τα ρυθμιζόμενα μπατζάκια μπορεί να μην έχουν.
- Ιμάντες μηρών(Leg Loops)
- Παρέχουν άνεση και προσαρμόζονται ανάλογα με τις συνθήκες.
- Μπορεί να είναι ρυθμιζόμενα ή σταθερά, ανάλογα με τον τύπο της ζώνης.
- Θηλιές Εξοπλισμού (Gear Loops)
Για τη μεταφορά υλικών, όπως σετάκια, σειρές καρυδιών και camalots. Οι περισσότερες ζώνες διαθέτουν 4 θηλιές εργαλείων, αλλά υπάρχουν και εξειδικευμένες ζώνες που διαθέτουν επιπλέον θηλιές για τη μεταφορά ακόμη περισσότερου εξοπλισμού. Οι θηλιές εργαλείων είναι συνήθως κατασκευασμένες από πλαστικό ή/και διάτρητο ύφασμα. Ορισμένες ζώνες διαθέτουν ακόμη και αφαιρούμενες πλαστικές θηλιές υλικών που προσαρμόζονται με βάση τις εκάστοτε ανάγκες.- Χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά εξοπλισμού, όπως καραμπίνερ, quickdraws και cams.
- Συνήθως υπάρχουν 4 θηλιές, αλλά ορισμένες ζώνες διαθέτουν επιπλέον για μεγαλύτερη χωρητικότητα.
- Φτιαγμένες από πλαστικό ή ιμάντα, κάποιες είναι αφαιρούμενες για προσαρμογή στις ανάγκες του αναρριχητή.
Προειδοποίηση: Αυτές οι θηλιές δεν προορίζονται ποτέ για να συνδεθούν ως κομμάτι προστασίας σε μια ασφάλεια στο βράχο.
- Θηλιά Μεταφοράς Σχοινιού (Haul Loop)
- Βρίσκεται στο πίσω μέρος της ζώνης και χρησιμοποιείται για τη σύνδεση δεύτερου σχοινιού ή βοηθητικής γραμμής.
- Δεν είναι σχεδιασμένη για να φέρει βάρος ή να χρησιμοποιηθεί για ασφάλιση.
- Θηλιά ασφάλισης(Belay Loop)
- Το πιο ανθεκτικό σημείο της ζώνης, το μόνο που δοκιμάζεται για φορτία.
- Όλα τα σκληρά αντικείμενα (καραμπίνερ για ασφάλιση ή rappel) πρέπει να συνδέονται εδώ.
- Δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για πρόσδεση ιμάντων ή daisy chains, καθώς η φθορά του μπορεί να μειώσει τη διάρκειά του.
- Σημεία Δεσίματος – Σημεία πρόσδεσης (Tie-in Points)
- Οι δύο βρόχοι που συνδέονται με τον βρόχο ασφάλισης, μέσω των οποίων δένεται το σχοινί.
- Αν και δεν ελέγχονται για αντοχή, οι μελέτες δείχνουν ότι αντέχουν φορτία 12-14 kN.
- Η πρόσδεση πρέπει να γίνεται και στα δύο σημεία για κατανομή της φθοράς.
- Ελαστικοί Ιμάντες (Rise/Elastic Straps)
- Συνδέουν τα μπατζάκια με τη ζώνη μέσης και επηρεάζουν την εφαρμογή και την άνεση κατά την ανάρτηση.
- Οι alpine και trad ζώνες διαθέτουν αποσπώμενους ιμάντες (drop-seat), ώστε να αφαιρούνται τα μπατζάκια χωρίς να λύνεται το σχοινί.
Η σωστή επιλογή αναρριχητικής ζώνης εξαρτάται από το είδος της αναρρίχησης και τις ανάγκες του αναρριχητή. Η δοκιμή διαφορετικών μοντέλων και η επιλογή μιας ζώνης που προσφέρει καλή εφαρμογή, άνεση και ανθεκτικότητα είναι ζωτικής σημασίας για την απόδοσή σας στο πεδίο
Τύποι Αναρριχητικών Ζωνών
Οι αναρριχητικές ζώνες σχεδιάζονται για διαφορετικά στυλ αναρρίχησης, προσφέροντας εξειδικευμένα χαρακτηριστικά ανάλογα με τις ανάγκες κάθε δραστηριότητας.
Ζώνες για Sport και Indoor Αναρρίχηση
Αυτές οι ζώνες είναι ελαφριές και απλές, ιδανικές για γρήγορη και αποτελεσματική κίνηση σε εσωτερικά γυμναστήρια και εξωτερικές διαδρομές sport climbing.
- Διαθέτουν μία αγκράφα στη ζώνη μέσης (αυτόματη ή διπλής ασφάλισης) για εύκολη και γρήγορη εφαρμογή.
- Έχουν δύο βρόχους εξοπλισμού, καθώς το sport climbing απαιτεί ελάχιστο εξοπλισμό.
- Η Θηλιά ασφάλισης είναι λεπτη για εξοικονόμηση βάρους.
- Τα μπατζάκια έχουν ελάχιστη ρύθμιση ή είναι ελαστικά για μεγαλύτερη άνεση και χαμηλό βάρος.
Ζώνες για Παραδοσιακή (Trad) Αναρρίχηση
Το trad climbing απαιτεί περισσότερα υλικά και εξοπλισμό, επομένως αυτές οι ζώνες προσφέρουν μεγαλύτερη χωρητικότητα και άνεση.
- Ρυθμιζόμενα μπατζάκια με αγκράφες (αυτόματες ή διπλής ασφάλισης) για εφαρμογή πάνω από ρούχα.
- Διαθέτουν τουλάχιστον τέσσερις βρόχους εξοπλισμού για την αποθήκευση cams, nuts και άλλων προστατευτικών συστημάτων.
- Παρέχουν παχύτερη και ανθεκτική επένδυση για άνεση σε μακροχρόνιες αναρριχήσεις και hanging belays.
- Διαθέτουν haul loop για τη μεταφορά δεύτερου σχοινιού.
Ζώνες για Ice Climbing και Mixed Climbing
Σχεδιασμένες για χειμερινές συνθήκες, αυτές οι ζώνες έχουν χαρακτηριστικά που διευκολύνουν τη χρήση σε πάγο και μεικτές διαδρομές.
- Ρυθμιζόμενα μπατζάκια με αγκράφες, ώστε να φοριούνται πάνω από χοντρά ρούχα.
- Διαθέτουν τέσσερις ή περισσότερους βρόχους εξοπλισμού, καθώς και 1-2 υποδοχές clipper slots για τη μεταφορά παγοβιδών και ice tools.
- Παρέχουν επιπλέον ενίσχυση στη μέση για σταθερότητα και καλύτερη στήριξη της μέσης.
- Διαθέτουν haul loop για τη μεταφορά δεύτερου σχοινιού.
Ζώνες για Ορειβασία και Alpine Αναρρίχηση
Οι ζώνες αυτές είναι ευέλικτες και ελαφριές, κατάλληλες για όλες τις εποχές, με εύκολη εφαρμογή και προσαρμογή.
- Διαθέτουν πλήρως ρυθμιζόμενα μπατζάκια και ζώνη μέσης με αγκράφες για γρήγορη εφαρμογή και αφαίρεση.
- Έχουν λιγότερους βρόχους εξοπλισμού (έως τέσσερις) για να μην εμποδίζουν τη χρήση σακιδίου.
- Κατασκευάζονται από λεπτό και ελαφρύ υλικό για εύκολη μεταφορά και αποθήκευση.
- Ο βρόχος ασφάλισης είναι πολύ λεπτός ή σε ορισμένα μοντέλα δεν υπάρχει καθόλου, απαιτώντας ασφάλιση από τη ζώνη μέσης και τα μπατζάκια.
- Περιλαμβάνουν haul loop για τη μεταφορά δεύτερου σχοινιού.
Η επιλογή της σωστής ζώνης εξαρτάται από τον τύπο της αναρρίχησης που θα πραγματοποιήσετε και τις προσωπικές σας ανάγκες σε άνεση, βάρος και αντοχή.
Εξειδικευμένες Αναρριχητικές Ζώνες
Εκτός από τις κλασικές ζώνες για sport, trad, alpine και ice climbing, υπάρχουν και εξειδικευμένες ζώνες σχεδιασμένες για πιο συγκεκριμένες χρήσεις.
Ζώνες για Canyoning
Αυτές οι ζώνες είναι κατασκευασμένες για να αντέχουν τις σκληρές συνθήκες των φαραγγιών, με χαρακτηριστικά που προσφέρουν προστασία και αντοχή.
- Ενισχυμένη προστασία στο κάθισμα για ανθεκτικότητα στην τριβή.
- Κατασκευή από υλικά ανθεκτικά στο νερό.
- Ένα μοναδικό σημείο πρόσδεσης που λειτουργεί και ως βρόχος ασφάλισης.
- Ενισχυμένη και ανθεκτική κατασκευή για να αντέχει τη συχνή επαφή με το βράχο.
Ζώνες για Αγώνες (Competition Harnesses)
Οι ζώνες για αγώνες είναι σχεδιασμένες για ελάχιστο βάρος και απόλυτη ελευθερία κινήσεων.
- Δεν περιλαμβάνουν βρόχους εξοπλισμού, αφού δεν απαιτείται μεταφορά υλικών.
- Ο βρόχος ασφάλισης είναι πολύ λεπτός ή μπορεί να μην υπάρχει καθόλου για μείωση βάρους.
- Η αίσθηση είναι σαν να μην φοράει τίποτα ο αθλητής, εξασφαλίζοντας τη μέγιστη δυνατή άνεση και ελευθερία κινήσεων.
Ζώνες για Big Wall Αναρρίχηση
Οι ζώνες για big wall αναρρίχηση είναι σχεδιασμένες για πολύωρη παραμονή στον αέρα, παρέχοντας τη μέγιστη δυνατή άνεση και ασφάλεια.
- Πολύ φαρδιά επένδυση για μέγιστη άνεση στις μεγάλες αναρριχητικές διαδρομές.
- Διπλοί βρόχοι ασφάλισης για πρόσθετη ασφάλεια και περισσότερες επιλογές στις συνδέσεις εξοπλισμού.
- Περισσότεροι βρόχοι εξοπλισμού (6 έως 10), ώστε να μπορεί να μεταφερθεί ο μεγάλος όγκος υλικών που απαιτείται για aid climbing σε big walls.
Ζώνες Πλήρους Σώματος / Διάσωσης (Full Body/Rescue Harnesses)
Αυτές οι ζώνες χρησιμοποιούνται κυρίως σε διασώσεις και όχι για αναρρίχηση, προσφέροντας τη μέγιστη υποστήριξη του σώματος.
- Συνδυασμός ζώνης καθίσματος και ζώνης στήθους για πλήρη υποστήριξη.
- Σχεδιασμένες για να υποστηρίζουν βαριά φορτία ή να σταθεροποιούν αντικείμενα όπως φορεία διάσωσης.
- Δεν είναι κατάλληλες για χρήση σε αναρρίχηση.
Η επιλογή της σωστής ζώνης εξαρτάται από τη δραστηριότητα που σκοπεύετε να κάνετε, τις ανάγκες σας σε άνεση και ασφάλεια, καθώς και τις απαιτήσεις του περιβάλλοντος όπου θα χρησιμοποιηθεί.
Ζώνες Αναρρίχησης για Γυναίκες και Παιδιά
Γυναικείες Ζώνες Αναρρίχησης
Οι γυναικείες ζώνες είναι σχεδιασμένες με γνώμονα τη γυναικεία ανατομία, προσφέροντας βελτιωμένη άνεση και εφαρμογή. Ένα ανδρικό μοντέλο δεν θα εφαρμόσει σωστά σε μια γυναίκα, καθώς οι γυναικείες ζώνες περιλαμβάνουν:
- Ειδικά διαμορφωμένο ζωνάρι μέσης για καλύτερη εφαρμογή.
- Αυξημένο ύψος (rise) για μεγαλύτερη άνεση.
- Αναλογία ποδιών-μέσης προσαρμοσμένη στις γυναικείες αναλογίες.
Παιδικές Ζώνες Αναρρίχησης
Οι παιδικές ζώνες μοιράζονται πολλά χαρακτηριστικά με τις αντίστοιχες για ενήλικες, αλλά είναι προσαρμοσμένες στη σωματοδομή των παιδιών.
Για πολύ μικρά παιδιά, των οποίων το κέντρο βάρους είναι υψηλό λόγω του μεγαλύτερου λόγου κεφαλιού-κορμού, συνιστάται η χρήση ζώνης πλήρους σώματος. Αυτή θεωρείται τύπου B και είναι κατάλληλη για βάρος έως 40 kg. Οι ζώνες πλήρους σώματος είναι η καλύτερη επιλογή για παιδιά έως 5 ετών.
Όταν το κέντρο βάρους του παιδιού χαμηλώνει, μια ζώνη καθίσματος (sit harness) είναι προτιμότερη. Αυτή η μετάβαση βοηθά τα παιδιά να μάθουν βασικές αρχές ασφάλειας, καθώς η κατασκευή και οι προδιαγραφές των παιδικών ζωνών καθίσματος είναι ίδιες με αυτές των ενηλίκων. Επιπλέον, η έλλειψη ανώτερης υποστήριξης επιτρέπει στο σημείο πρόσδεσης να βρίσκεται χαμηλότερα, διατηρώντας τον κόμπο μακριά από το πρόσωπο του παιδιού κατά το top-rope climbing.
Πώς να Επιλέξετε και να Δοκιμάσετε μια Ζώνη Αναρρίχησης
Η σωστή εφαρμογή μιας ζώνης αναρρίχησης είναι ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια και την άνεση κατά την αναρρίχηση. Κάθε μοντέλο έχει τις δικές του προδιαγραφές, επομένως είναι σημαντικό να ακολουθείτε τις οδηγίες του κατασκευαστή. Ωστόσο, οι παρακάτω γενικές οδηγίες μπορούν να σας βοηθήσουν να εξασφαλίσετε την καλύτερη δυνατή εφαρμογή.
Βήματα για να Φορέσετε μια Ζώνη Αναρρίχησης
- Χαλαρώστε τους ιμάντες της ζώνης, ξεκινώντας από τις θηλιές των ποδιών (αν είναι ρυθμιζόμενες) και στη συνέχεια από τον ιμάντα της μέσης.
- Φορέστε τη ζώνη, προσέχοντας να μην είναι στριμμένες οι θηλιές των ποδιών, να μην έχει περιστραφεί η βρόχος ασφαλείας (belay loop) και ο ζωνάρι μέσης να είναι στη σωστή θέση. Η βρόχος ασφαλείας πρέπει να είναι μπροστά.
- Ρυθμίστε τον ιμάντα της μέσης ώστε να κάθεται λίγο πάνω από το λαγόνιο οστό, περίπου στο ύψος του αφαλού. Αυτή η θέση αποτρέπει την πιθανότητα να γλιστρήσετε έξω από τη ζώνη σε περίπτωση ανατροπής.
- Σφίξτε τη ζώνη της μέσης έτσι ώστε να μην υπάρχει κενό μεγαλύτερο από δύο δάχτυλα μεταξύ της ζώνης και του σώματός σας. Ελέγξτε ότι η αγκράφα είναι διπλωμένη σωστά, εκτός αν πρόκειται για μοντέλο με αυτόματη αγκράφα.
- Προσαρμόστε τις θηλιές των ποδιών, μία κάθε φορά. Κάποιες ζώνες έχουν ελαστικές θηλιές που προσαρμόζονται αυτόματα, ενώ άλλες διαθέτουν αγκράφες για χειροκίνητη ρύθμιση.
- Ελέγξτε την άνεση των θηλιών των ποδιών, αφήνοντας ένα μικρό κενό δύο δαχτύλων. Οι πιο σφιχτές θηλιές προσφέρουν καλύτερη στήριξη κατά την αιώρηση, ενώ οι πιο χαλαρές επιτρέπουν μεγαλύτερη κινητικότητα.
- Βεβαιωθείτε ότι όλες οι αγκράφες είναι ασφαλισμένες και έτοιμες για χρήση.
Βήματα για να Δοκιμάσετε μια Ζώνη Αναρρίχησης
- Κάντε μια δοκιμαστική αιώρηση σε μια ζώνη δοκιμών ή σε μια αναρριχητική διαδρομή, εάν υπάρχει αυτή η δυνατότητα. Όταν η ζώνη υποστηρίζει το βάρος σας, θα πρέπει να αισθάνεστε άνετα, σαν να κάθεστε σε καρέκλα.
- Ελέγξτε αν η ζώνη της μέσης γλιστράει. Αν μετακινείται υπερβολικά, σφίξτε την περισσότερο. Αν ασκεί υπερβολική πίεση σε κάποιο σημείο του σώματός σας, δοκιμάστε ένα άλλο μοντέλο.
- Ελέγξτε την ασφάλεια της ζώνης κάνοντας μια δοκιμαστική ανατροπή (αν επιτρέπεται). Προσπαθήστε να αναποδογυρίσετε σιγά-σιγά και δείτε αν η ζώνη σας κρατάει με ασφάλεια.
- Ρυθμίστε το ύψος των θηλιών των ποδιών μέσω των ελαστικών ιμάντων στο πίσω μέρος της ζώνης. Αν νιώθετε ότι χρησιμοποιείτε πολλή δύναμη στον κορμό για να μείνετε όρθιοι, δοκιμάστε να τους σφίξετε ή να τους χαλαρώσετε.
- Δοκιμάστε διαφορετικά μοντέλα αν η ζώνη δεν εφαρμόζει σωστά. Κάθε σώμα έχει διαφορετικές αναλογίες, οπότε είναι σημαντικό να βρείτε μια ζώνη που να σας ταιριάζει απόλυτα.
Η σωστή εφαρμογή μιας ζώνης αναρρίχησης είναι το πρώτο βήμα για ασφαλή και απολαυστική αναρρίχηση. Αφιερώστε χρόνο για να βρείτε τη σωστή ζώνη και βεβαιωθείτε ότι την έχετε δοκιμάσει πριν την πάρετε μαζί σας στο βουνό.
Πρότυπα και Ασφάλεια Ζωνών Αναρρίχησης
Οι ζώνες αναρρίχησης, όπως και ο περισσότερος εξοπλισμός αναρρίχησης, είναι σχεδιασμένες με υψηλά πρότυπα ασφαλείας. Οι δυνάμεις που απαιτούνται για να σπάσει μια ζώνη υπερβαίνουν κατά πολύ τη δύναμη που θα προκαλούσε σοβαρό τραυματισμό στο ανθρώπινο σώμα. Αν και αυτό μπορεί να μην είναι η πρώτη σας σκέψη όταν επιλέγετε μια ζώνη, είναι σημαντική πληροφορία για κάθε υπεύθυνο αναρριχητή.
Όλες οι ζώνες πρέπει να περνούν από αυστηρές δοκιμές για να πληρούν τα πρότυπα της UIAA (Union Internationale des Associations d’Alpinisme – UIAA 105) ή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Τυποποίησης (EN 12277). Αυτοί οι ανεξάρτητοι οργανισμοί διασφαλίζουν ότι οι ζώνες συμμορφώνονται με τα απαραίτητα πρότυπα ποιότητας και αντοχής.
Οι ζώνες κατηγοριοποιούνται με βάση τη μορφή και τη χρήση τους:
- Οι περισσότερες αναρριχητικές ζώνες που αποτελούνται από ζώνη μέσης και δύο θηλιές ποδιών κατατάσσονται ως Τύπος C (sit harness). Στις ζώνες αυτού του τύπου, ο βρόχος ασφαλείας (belay loop) πρέπει να αντέχει δύναμη τουλάχιστον 15 kN (3.372 lbs.).
- Οι παιδικές ζώνες ολόκληρου σώματος κατατάσσονται ως Τύπος B (small-body harness) και είναι σχεδιασμένες για χρήστες βάρους έως 40 κιλά (88 lbs.). Οι σημείοι πρόσδεσης αυτών των ζωνών πρέπει να αντέχουν δύναμη τουλάχιστον 10 kN (2.240 lbs.).
Για τη σωστή φροντίδα της ζώνης σας, είναι σημαντικό να ακολουθείτε τις οδηγίες του κατασκευαστή, ώστε να διατηρήσετε τη μέγιστη αντοχή και λειτουργικότητα του εξοπλισμού σας.
