Η περιπέτεια δεν τελειώνει όταν φτάσεις στην κορυφή μιας διαδρομής. Μπορεί να ολοκλήρωσες την ανάβαση, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι τελείωσες με την αναρρίχηση — η άνοδος είναι μόνο το μισό της διαδρομής.
Όταν φτάνεις στο τέλος μιας διαδρομής, έχεις διάφορες επιλογές για την κάθοδο: μπορείς να επιστρέψεις με πεζοπορία από κάποιο μονοπάτι, να κατέβεις ένα εύκολο scrambling ή να επιλέξεις το rappel .
Αν και αρκετοί αναρριχητές προτιμούν το rappel, άλλοι προσπαθούν να το αποφεύγουν όσο γίνεται. Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις όπου δεν υπάρχει άλλη επιλογή. Γι’ αυτό είναι κρίσιμο να γνωρίζεις πώς να το εκτελείς σωστά και με ασφάλεια.
Το rappel δεν είναι μια δραστηριότητα χωρίς ρίσκο. Όπως και η αναρρίχηση, έχει τους δικούς του κινδύνους, οι οποίοι απαιτούν προσεκτική διαχείριση. Δυστυχώς, πολλοί αναρριχητές γίνονται απρόσεκτοι με την τεχνική του rappel, ειδικά στο τέλος μιας κουραστικής μέρας.
Για αυτόν τον λόγο, προτείνεται η χρήση ενός rappel backup με autoblock κάτω από τη συσκευή ασφάλισης. Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι για την ενίσχυση της ασφάλειας κατά το rappel, η καθεμία με τα δικά της πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα, και είναι σημαντικό να τις γνωρίζεις πριν αποφασίσεις ποια θα εφαρμόσεις.
Πριν αποφασίσεις ποιο είδος backup θα χρησιμοποιήσεις, είναι βασικό να κατανοήσεις δύο βασικές επιλογές στη ρύθμιση του rappel: αν το backup θα τοποθετηθεί πάνω ή κάτω από τη συσκευή rappel (π.χ. ATC, Reverso).
Backup Πάνω από τη Συσκευή Rappel
Η τοποθέτηση του friction hitch (όπως π.χ. prusik) πάνω από τη συσκευή rappel έχει το πλεονέκτημα ότι μπορείς να “κρεμαστείς” από αυτό και να αφαιρέσεις το βάρος από τη συσκευή — χρήσιμο σε τεχνικές περιπτώσεις όπως το πέρασμα κόμπου στη μέση του σχοινιού. Επιπλέον, δεν υπάρχει κίνδυνος να κολλήσει το hitch μέσα στη συσκευή rappel και δεν χρειάζεται να επεκτείνεις τη συσκευή από την μπωνιά του μποντριέ σου.
Ωστόσο, υπάρχουν και σοβαρά μειονεκτήματα:
- Αν ο βρόχος είναι πολύ μακρύς, μπορεί να βρεθεί εκτός εμβέλειας όταν αιωρείσαι στο σχοινί.
- Χρειάζεται το ένα σου χέρι να βρίσκεται πάνω από τη συσκευή rappel για να διαχειρίζεται το friction hitch — κάτι που σημαίνει ότι έχεις μόνο ένα χέρι στον φρένο, μειώνοντας την ασφάλεια.
Backup Κάτω από τη Συσκευή Rappel
Η πιο δημοφιλής και ασφαλής επιλογή είναι η τοποθέτηση του friction hitch κάτω από τη συσκευή rappel, δηλαδή μεταξύ της συσκευής και του ελεύθερου άκρου του σχοινιού. Αυτό σου επιτρέπει να έχεις και τα δύο χέρια στον φρένο, ενισχύοντας σημαντικά τον έλεγχο.
Η βασική απαίτηση αυτής της ρύθμισης είναι να επεκτείνεις τη συσκευή rappel μακριά από το μποντριέ σου με ένα ιμάντα (sling ή quickdraw), ώστε να αποφύγεις το μπλοκάρισμα του hitch μέσα στη συσκευή.
Μερικοί αναρριχητές ασφαλίζουν το hitch τους στον ιμάντα ποδιού (leg loop). Αν και αυτή η πρακτική είναι διαδεδομένη, δεν προτείνεται, επειδή:
- Οι περισσότερες θηλιές ποδιών δεν είναι κατασκευασμένες για τέτοιο φορτίο.
- Η θέση αυτή μπορεί να προκαλέσει λανθασμένη αίσθηση απόστασης, με αποτέλεσμα το friction hitch να πλησιάσει επικίνδυνα τη συσκευή rappel όταν σηκώσεις το πόδι.
Συμπέρασμα: Η τοποθέτηση κάτω από τη συσκευή rappel με επέκταση της συσκευής είναι ο ασφαλέστερος και πιο ευέλικτος τρόπος.
Το rappel μπορεί να είναι γρήγορο, εντυπωσιακό και διασκεδαστικό, αλλά χρειάζεται προσοχή, οργάνωση και προνοητικότητα. Παρακάτω θα βρεις τις πιο σημαντικές συμβουλές για να εκτελείς rappel με ασφάλεια, καθώς και τα συχνότερα λάθη που πρέπει να αποφύγεις.
Χρήσιμες Συμβουλές για Ασφαλές Rappel
- Έλεγξε το σύστημά σου πριν ξεκινήσεις. Αυτό σημαίνει:
- Τα σχοινιά σου να είναι σωστά περασμένα στη συσκευή.
- Ο κόμπος στο τέλος του σχοινιού να είναι δεμένος (αν δεν ακουμπάει στο έδαφος).
- Ο backup κόμπος να είναι σωστά τοποθετημένος και λειτουργικός.
- Επέκτεινε (extend) τη συσκευή rappel με μια λουρίδα ώστε να μην κολλήσει ο backup μέσα της.
- Πάντα να έχεις και τα δύο χέρια στο σχοινί, ιδανικά στο φρένο (brake strand). Ακόμα κι αν έχεις backup, η ενεργή συμμετοχή είναι κρίσιμη.
- Κάνε rappel με ρυθμό, ούτε πολύ αργά (μπορεί να σε κουράσει ή να ζεστάνει το σχοινί), ούτε πολύ γρήγορα (χάνεις έλεγχο και καίγεται ο εξοπλισμός).
- Μην εμπιστεύεσαι ποτέ έναν και μόνο έλεγχο. Κάνε πάντα διπλό έλεγχο — δικός σου και του/της συντρόφου σου.
- Χρησιμοποίησε κράνος! Οι περισσότερες τραυματισμοί στο rappel προέρχονται από πτώσεις λίθων ή χτυπήματα σε τοίχο.
Συχνά Λάθη που Πρέπει να Αποφεύγεις
- Να μην χρησιμοποιείς backup επειδή “ξέρεις τι κάνεις”. Όλοι κάνουν λάθη. Ένα backup σε σώζει όταν γίνει το απρόσμενο.
- Να ξεχνάς να δέσεις τους κόμπους στις άκρες του σχοινιού. Ένα από τα πιο θανατηφόρα λάθη — μπορεί να κατέβεις εκτός σχοινιού.
- Να βιάζεσαι στο τέλος της ημέρας. Οι περισσότεροι τραυματισμοί συμβαίνουν όταν η κούραση φέρνει αμέλεια.
- Να αφήνεις χαλαρό ή μπλεγμένο backup που δεν πιάνει καλά το σχοινί.
- Να κρεμάς το backup από τη θηλιά του ποδιού χωρίς να ξέρεις τις επιπτώσεις. Μπορεί να προκαλέσει εμπλοκή ή αστοχία.
- Να εμπιστεύεσαι τον εξοπλισμό χωρίς τακτικό έλεγχο. Το σχοινί, η συσκευή και οι καραμπίνερ πρέπει να ελέγχονται για φθορά.
Όλα τα παραπάνω δεν είναι για να σε φοβίσουν αλλά για να σου δείξουν πόσο σημαντικό είναι να χειρίζεσαι το rappel σαν κρίσιμο μέρος της αναρρίχησης — όχι σαν αγγαρεία στο τέλος μιας όμορφης ημέρας.
Η επιλογή του σωστού backup στο rappel δεν είναι απόλυτη – εξαρτάται από τη διαδρομή, τις συνθήκες, την εμπειρία σου και τον εξοπλισμό που έχεις διαθέσιμο. Παρακάτω συγκρίνουμε συνοπτικά τις τρεις πιο διαδεδομένες μεθόδους και προτείνουμε ποια να διαλέξεις ανάλογα με τις συνθήκες.
Autoblock – Η πιο απλή και διαδεδομένη επιλογή
- Πλεονεκτήματα:
- Γρήγορο και εύκολο στην κατασκευή
- Μπορεί να χαλαρώσει ακόμα και υπό πίεση
- Κατάλληλο για rappel σε διαδρομές χωρίς πολύ βάρος ή hang
- Πότε το προτείνουμε:
- Για rappel σε κλασικές διαδρομές με έδαφος κοντά
- Όταν κάνεις γρήγορες αναρριχήσεις με λιγότερο εξοπλισμό
Prusik – Αξιοπιστία με όριο
- Πλεονεκτήματα:
- Πολύ σταθερό – σταματά αποτελεσματικά το σχοινί
- Ιδανικό για rappel σε απότομα περάσματα
- Μειονεκτήματα:
- Αν φορτωθεί πολύ, μπορεί να “κλειδώσει” και να μην χαλαρώνει εύκολα
- Δε συνίσταται για rappel σε “κενό” (hanging)
- Πότε το προτείνουμε:
- Όταν υπάρχει ανάγκη για περισσότερη ασφάλεια
- Όταν ο rappel είναι σε πιο κάθετες διαδρομές με βάρος
Klemheist – Εναλλακτική για ιμάντες (slings)
- Πλεονεκτήματα:
- Δουλεύει εξαιρετικά με ιμάντα (αντί για κορδόνι)
- “Πιάνει” καλά, ακόμα και με παχύτερα σχοινιά
- Μειονεκτήματα:
- Λειτουργεί μόνο προς μία κατεύθυνση
- Όχι τόσο γνωστό – χρειάζεται εξάσκηση
- Πότε το προτείνουμε:
- Αν έχεις μόνο ιμάντα μαζί σου
- Αν χρειάζεσαι κάτι ενδιάμεσο μεταξύ autoblock και prusik
Η πρότασή μας:
Για τους περισσότερους αναρριχητές, το καλύτερο σημείο εκκίνησης είναι ένα αυτομπλοκάρισμα (autoblock) κάτω από τη συσκευή rappel, με επέκταση της συσκευής. Είναι η πιο ισορροπημένη, ασφαλής και πρακτική επιλογή για τα περισσότερα περιβάλλοντα.
Φυσικά, το πιο σημαντικό είναι να γνωρίζεις όλες τις τεχνικές, να έχεις εξασκηθεί σε αυτές και να τις εφαρμόζεις με συνέπεια. Το rappel, όσο ασφαλές και αν φαίνεται, μπορεί να γίνει εξαιρετικά επικίνδυνο αν δεν προσεχεις.
