Κάθε χρόνο, περισσότερο από ένα εκατομμύριο ταξιδιώτες φτάνουν στην πιο γνωστή αρχαιολογική τοποθεσία του Περού. Η διάσημη πόλη των Ίνκας, σκαρφαλωμένη στις κορυφές των Άνδεων, έχει γίνει παγκόσμιο σύμβολο – αλλά και παράδειγμα του φαινομένου του υπερτουρισμού. Το ερώτημα είναι: πώς μπορούμε να τη δούμε χωρίς να την επιβαρύνουμε;
Η απάντηση μπορεί να ξεκινά με μια χειρονομία αμοιβαιότητας. Σε υψόμετρο 4.620 μέτρων, στην ορεινή διάβαση Σαλκαντάι, ένας οδηγός προσφέρει φύλλα κόκας σε κάθε ταξιδιώτη για να τα αφήσει στα βράχια ως προσφορά προς τα πνεύματα των βουνών. Εκεί, στις Άνδεις, η σχέση με τη φύση δεν είναι μόδα – είναι παράδοση αιώνων.
Η λιγότερο περπατημένη διαδρομή
Αντί για το διάσημο μονοπάτι των Ίνκας, όπου κάθε χρόνο περνούν πάνω από 25.000 πεζοπόροι, υπάρχει μια εναλλακτική πιο ήρεμη και βιώσιμη: το μονοπάτι Σαλκαντάι. Πρόκειται για μια πεζοπορία τεσσάρων ημερών και 64 χιλιομέτρων, η οποία ξεκινά από τις ψηλές κορυφές της οροσειράς Βιλκαμπάμπα και καταλήγει στην πόλη Αγουας Καλιέντες, ακριβώς κάτω από το Μάτσου Πίτσου.
Το μονοπάτι διασχίζει κοιλάδες με νεφελοδάση, βουνά σκεπασμένα από παγετώνες και μικρούς οικισμούς των Άνδεων. Και το πιο σημαντικό: αποσυμφορεί την περιοχή από την πίεση του μαζικού τουρισμού, φέρνοντας παράλληλα έσοδα σε απομονωμένες κοινότητες που βασίζονται κυρίως στη γεωργία.
Οικοτουρισμός στην πράξη
Η πεζοπορία οργανώθηκε από την Alpaca Expeditions, μια τοπική επιχείρηση ιδιοκτησίας ιθαγενών, που έχει θέσει ως προτεραιότητα την κοινωνική βιωσιμότητα. Οι οδηγοί, οι μάγειρες και οι συνοδοί προέρχονται από τα γύρω χωριά, ενώ οι πεζοπόροι επισκέπτονται τοπικά αγροκτήματα και συνεταιρισμούς.
Η εταιρεία έχει πληρώσει για πάνω από 500 ντόπιους εργαζόμενους (φορείς και μέλη οικογενειών τους) να επισκεφθούν το Μάτσου Πίτσου – κάτι που, ειρωνικά, οι περισσότεροι από αυτούς ποτέ δεν είχαν δει, παρότι το περπατούσαν δεκάδες φορές τον χρόνο μεταφέροντας εξοπλισμό.
Κατάλυμα με περιβαλλοντικό αποτύπωμα μηδέν
Πριν ξεκινήσει η πεζοπορία, πολλοί ταξιδιώτες επιλέγουν να προσαρμοστούν στο υψόμετρο της Ιερής Κοιλάδας, κοντά στο Κούσκο. Εκεί, το Inkaterra Hacienda Urubamba, ένα πεντάστερο κατάλυμα με φιλοσοφία θετικού περιβαλλοντικού αποτυπώματος, εφαρμόζει πρακτικές που εντυπωσιάζουν:
- Εγκατάσταση μηχανής συμπίεσης πλαστικών για τα απορρίμματα της Αγουας Καλιέντες
- Μετατροπή οργανικών αποβλήτων σε βιοκάρβουνο για αναδάσωση
- Ανακύκλωση λαδιών σε βιοκαύσιμο για τα λεωφορεία που ανεβαίνουν στο Μάτσου Πίτσου
Ο στόχος τους; Να γίνει το Μάτσου Πίτσου το πρώτο πλήρως ουδέτερο ως προς τις εκπομπές άνθρακα μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς.
Τοπική γεύση, χωρίς τύψεις
Η κουζίνα του Περού μπορεί να είναι φιλική προς το περιβάλλον αν επιλέξεις προσεκτικά. Στο Κούσκο, το εστιατόριο Green Point προσφέρει φυτικές εκδοχές παραδοσιακών πιάτων – όπως σεβίτσε από μανιτάρια – προωθώντας βιώσιμη διατροφή με γεύση.
Στο τέλος του μονοπατιού
Η διαδρομή τελειώνει με τη θέα στο Μάτσου Πίτσου, στις αρχαίες πεζούλες και τη γοητευτική γεωμετρία της πόλης των Ίνκας. Ναι, υπάρχουν τουρίστες· ναι, οι δρόμοι γεμίζουν. Αλλά μετά από τέσσερις μέρες μέσα στην άγρια φύση, με απλή διαμονή και καθημερινή επαφή με την παράδοση των Άνδεων, η εμπειρία αυτή δεν μοιάζει με τουρισμό – μοιάζει με προσκύνημα.
Πώς να πας
- Δεν υπάρχουν άμεσες πτήσεις από την Ευρώπη στο Κούσκο. Η πιο σύντομη διαδρομή γίνεται μέσω Μαδρίτης ή Μπογκοτά.
- Από τη Λίμα, χρειάζεσαι εσωτερική πτήση (1 ώρα και 45 λεπτά) ή 24 ώρες με λεωφορείο για να φτάσεις στο Κούσκο.
- Η πεζοπορία στο μονοπάτι Σαλκαντάι πραγματοποιείται από Μάρτιο έως Ιανουάριο και ξεκινά από περίπου 700 € ευρω ανά άτομο (5 ημέρες, όλα περιλαμβάνονται).
Συμπέρασμα
Το Μάτσου Πίτσου δεν χρειάζεται να είναι σύμβολο υπερτουρισμού. Μπορεί να γίνει σύμβολο σεβασμού, αμοιβαιότητας και οικοτουρισμού – αρκεί να επιλέξουμε διαφορετικά. Και οι Άνδεις, που ακόμα μιλούν για τους θεούς τους, ίσως μας δείξουν πώς να ταξιδεύουμε με μεγαλύτερη συνείδηση.
