Για όσους κινούνται σε μεγάλες αποστάσεις – είτε πρόκειται για υπερμαραθωνοδρόμους, ορειβάτες, είτε για πεζοπόρους πολλών ημερών – οι φουσκάλες στα πόδια δεν είναι απλώς μια ενόχληση. Μπορούν να γίνουν σοβαρό εμπόδιο, να προκαλέσουν έντονο πόνο, να αλλοιώσουν τη στάση του σώματος και να οδηγήσουν ακόμα και σε εγκατάλειψη μιας προσπάθειας. Παρά την πληθώρα τεχνικών και προϊόντων που κυκλοφορούν για την πρόληψη ή τη θεραπεία τους, μία πρόσφατη επιστημονική έρευνα έρχεται να αναδείξει έναν εξαιρετικά απλό, οικονομικό και αποδοτικό τρόπο αντιμετώπισης: τη χρήση απλής χαρτοταινίας.
Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Clinical Journal of Sport Medicine από την ομάδα του Dr. Grant Lipman, εστίασε στη συμπεριφορά 128 υπερμαραθωνοδρόμων οι οποίοι συμμετείχαν σε αγώνες 250 χιλιομέτρων, με διάρκεια έξι ημερών. Οι ερευνητές εφάρμοσαν χαρτοταινία (paper tape) σε ευάλωτα σημεία ή σε τυχαία επιλεγμένα μέρη των ποδιών των αθλητών και παρακολούθησαν την εξέλιξη κατά τη διάρκεια της διοργάνωσης. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά: η εφαρμογή της χαρτοταινίας μείωσε την πιθανότητα εμφάνισης φουσκάλας κατά 40%.
Πού εμφανίζονται οι φουσκάλες και πώς δρα η χαρτοταινία
Η ανάλυση των δεδομένων ανέδειξε ότι το 83% των αθλητών εμφάνισε φουσκάλες κατά τη διάρκεια του αγώνα, με συνολικά 117 περιστατικά σε 106 δρομείς. Τα πιο ευάλωτα σημεία ήταν τα δάχτυλα (50%) και η φτέρνα (27%), περιοχές που δέχονται συνεχή μηχανική καταπόνηση και τριβή. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι οι περισσότερες φουσκάλες εμφανίστηκαν προς το τέλος του δεύτερου σταδίου του αγώνα, μια στιγμή όπου η κόπωση, η υγρασία και οι μικροτραυματισμοί του δέρματος αρχίζουν να επιβαρύνουν το πέλμα.
Η χαρτοταινία λειτούργησε προστατευτικά με έναν διπλό τρόπο: αφενός μείωσε την άμεση τριβή ανάμεσα στο δέρμα και το παπούτσι ή την κάλτσα, αφετέρου απορρόφησε μέρος της μηχανικής πίεσης, διανέμοντάς την σε μεγαλύτερη επιφάνεια. Η μέθοδος αυτή δεν απαιτεί ειδικό εξοπλισμό, ούτε μεγάλο κόστος – απαιτεί μόνο την έγκαιρη τοποθέτηση της ταινίας στα σωστά σημεία πριν ξεκινήσει η έντονη δραστηριότητα.
Επιπλέον τρόποι πρόληψης και πρακτικές συμβουλές
Παράλληλα με τη χρήση χαρτοταινίας, η εμπειρία δείχνει ότι και άλλες πρακτικές μπορούν να συμβάλλουν σημαντικά στην πρόληψη φουσκάλων, ιδιαίτερα σε περιβάλλοντα υπερβολικής διάρκειας ή υγρασίας. Μία από τις πιο διαδεδομένες μεθόδους είναι η χρήση διπλής κάλτσας: μια λεπτή, απορροφητική κάλτσα που φοριέται μέσα από τη βασική δρομική κάλτσα μειώνει την τριβή στο δέρμα και αποτρέπει τη δημιουργία σημείων υψηλής πίεσης. Εξίσου σημαντική είναι η σωστή επιλογή υποδημάτων, καθώς παπούτσια που δεν εφαρμόζουν καλά αυξάνουν την κίνηση του ποδιού μέσα στο παπούτσι και κατά συνέπεια τον κίνδυνο δημιουργίας φουσκάλας.
Για την εφαρμογή της χαρτοταινίας, το κλειδί είναι η πρόληψη και όχι η θεραπεία. Η ταινία πρέπει να τοποθετείται πριν από την έναρξη της δραστηριότητας, σε σημεία που είτε έχουν ιστορικό εμφάνισης φουσκάλων είτε είναι πιθανό να επιβαρυνθούν από την τριβή. Η εφαρμογή πρέπει να είναι λεία, χωρίς ρυτίδες ή πτυχές, και η ταινία να καλύπτει το δέρμα χωρίς να το σφίγγει. Εξίσου κρίσιμο είναι να χρησιμοποιείται χαρτοταινία καλής ποιότητας, που δεν διαλύεται με τον ιδρώτα αλλά επιτρέπει την αναπνοή του δέρματος, αποτρέποντας την υπερβολική συγκέντρωση υγρασίας κάτω από την επιφάνεια της κάλυψης.
